Je kind, een uk van een jaar of tien hoort van een vriendje op school dat zijn mama ‘maar een poetsvrouw’ is. En dan, tijdens een huiselijk akkefietje kijkt het ventje je aan en roept: ‘Jij bent maar poetsvrouw, en poetsvrouw zijn is niet belangrijk.’ Je reageert flink, maar je hart breekt. Want je kind raakt een pijnlijke plek. Jij twijfelt immers ook al zolang aan jezelf. Je voelt het soms zelf, wanneer je werkt bij dat gezin waar – als je ’t eerlijk toegeeft – je te weinig werk omhanden hebt. Het knabbelt langzaam aan het gevoel dat je werk nuttig is. En als je na weer zo’n dag thuiskomt bij je kroost en een inboedel die lijkt ontploft, dan zucht je dat ’t allemaal niet meer hoeft. Dat het niet te doen is. Dan geef je op, diep vanbinnen. Je wil gewoon overleven, en zoekt je weg om je gezin aan de draai te houden. Je wil je laatste greintje zelfrespect behouden.
En dan geef je verpakte signalen aan je werkgever. Je laat weten dat je in de schoolvakantie niet komt werken. Schoorvoetend. In bedekte termen. Op papier, want je wil er niet over praten. Je wil niet nog meer geknabbel aan je eigenwaarde. De grens is bereikt.
Iemand wil je begrijpen
Die werkgever is dienstenchequebedrijf ’t Gerief in Herentals. Jobcoach Cathy Bos kijkt verbaasd naar je verlofaanvraag. Je meldt zes weken afwezigheid? Hmm, dat is niet de afspraak. Cathy belt je op. Je praat wat om de situatie heen. Dat je geen opvang hebt voor de kinderen. Dat je niet weet hoe de boel rond te krijgen. Dat je kinderen een beetje speciaal zijn, extra zorg nodig hebben en erg veel aandacht vragen.
‘De medewerker aarzelt. Tijd maken voor jezelf, dat is nieuw, dat is onwennig, confronterend misschien.’
Cathy vraagt, luistert, is nieuwsgierig. Ze wil je begrijpen. Ze wil je kansen geven, ze wil dat je kansen neemt. Je gaat in op haar uitnodiging voor een babbel. Je bedenkt samen dat een maand ouderschapsverlof een oplossing voor de vakantietijd kan zijn. En ze vertelt dat je bij een collega van ’t Gerief over je loopbaandromen kan praten. Zodat je kunt nadenken, kunt overwegen wat je wil en wat je niet meer wil. Zodat je even op adem kunt komen en tijd maakt voor jezelf. Je aarzelt, want tijd maken voor jezelf: dat is nieuw, dat is onwennig, confronterend misschien.
Gaandeweg de essentie vinden
Cathy vertelt: ‘Een verhaal als dit gebeurde deze zomer, met een medewerker die al vier jaar bij ons werkt. Een maand ouderschapsverlof bleek niet voldoende. Er volgde nog eentje. Tijdens de loopbaancoaching ontdekte de huishoudhulp hoe belangrijk het voor haar was om zich nuttig te voelen in haar werk. Ze wilde kunnen bijdragen, een verschil maken voor mensen die echt hulp nodig hadden in hun huishouden. En ze durfde eindelijk hardop zeggen dat ze tijd nodig heeft om bij haar gezin te kunnen zijn. Ze kreeg zicht op wat haar energie geeft en wat die opvreet. Daardoor konden we een werksituatie bedenken die beter past.’
‘Het komt erop aan om nieuwsgierig te zijn naar wat er echt speelt’, zegt Cathy. Dat je als jobcoach wil begrijpen wat er in de weg zit. Dat je niet pusht maar tijd maakt en je medewerkers de tijd gunt om orde te scheppen in hun gedachten en emoties. En dat je eerlijk communiceert en durft zeggen dat je de oplossing niet hebt maar wel bereid bent er samen naar te zoeken.
Nooit meer ‘maar een poetsvrouw’
Voor de huishoudhulp heeft die geduldige, betrokken aandacht gewerkt. Ze is niet maar een poetsvrouw. Ze is een persoon, en wordt door haar werkgever zo benaderd. ‘Ruimte maken voor de mens achter de medewerker is een keuze’, zegt Cathy. Je kunt de harde lijn kiezen, en dan ga je voorbij aan de diepere behoefte van je mensen. Of je kunt stilstaan, nieuwsgierig zijn, je afvragen wat er speelt en mensen kansen geven op het spoor te komen wat hen goesting geeft om wél te werken.’
‘Ruimte maken voor de mens achter de medewerker is een keuze. Zo kunnen mensen op het spoor komen wat hen echt goesting geeft om te werken.’
En die goesting keert stilaan weer. De huishoudhulp nam afscheid van sommige klanten en maakte ruimte voor een gezin dat haar aanwezigheid en hulp echt nodig heeft. Ze maakt een wezenlijk verschil in die levens. Cathy: ‘En wij blijven tijd maken. We blijven voelen hoe het met haar gaat. En we moedigen haar aan te vertellen wat ze nodig heeft.’ Want iemand die zichzelf een heel leven lang wegcijferde, blijft duwtjes nodig hebben om haar eigen plek in te nemen. Omdat ze die verdient, zoals we die allemaal verdienen.
