Ik ben op weg naar het kleinste maatwerkbedrijf van Vlaanderen. Daar maken ze (h)eerlijke chocolade door mensen met het autismespectrumsyndroom (ASS). Een krachtig bedrijf met een uniek DNA. Een bedrijf dat dagelijks het verschil maakt voor én met hun medewerkers. Een koppig bedrijf dat durft in te gaan tegen de druk van de buitenwereld die alsmaar versnelt en de lat hoger legt. Hier telt iedereen, hier wordt iedereen gezien als mens.
Verscholen tussen enkele huizen in Herentals stap ik binnen en volg de geur van verse chocolade. Daar ontmoet ik Bart Michiels, coördinator marketing en communicatie bij TWERK.
De productie roept hard
De drukke paasperiode is net achter de rug. De ateliers ogen rustig. Dit is blijkbaar uitzonderlijk. Bart blinkt en vertelt enthousiast over zijn tijd bij ’t Werk. Hij neemt me mee in de tijd van zijn allereerste ‘sintperiode’. Een waanzinnige tijd waar ze dag en nacht werkten om alles tijdig buiten te krijgen. ‘De productie trekt aan je waardoor je over je grenzen gaat’, vertelt Bart. De productie roept elke dag, soms heel zacht, maar vaak heel hard.
Tot er iets ingrijpend gebeurt. Een gevoel van leegte en verdriet doofde de stem van de productie.
Samen op de koer
Bart was aan het werk in het stadhuis en kreeg verschrikkelijk nieuws via sms. Nick, een vaste doelgroepmedewerker van het team, sterft, onverwachts. ‘Corona heeft erin gesneden. In het bijzonder bij Nick’, vertelt Bart.
Bart herinnert zich goed het moment buiten op de koer. Door corona besloten ze buiten het team in te lichten. Op veilige afstand in een kring. Begeleiders Julie, Kim en Bart vertelden het tragische nieuws zonder verbloemen. Open en eerlijk, zoals het was. Het team kreeg ruimte om vragen te stellen en tijd te nemen om naar elkaar te luisteren.
Ondanks de impact en het onvoorziene, wist elke begeleider meteen wat te doen. TWERK werd uitgedaagd. In een bedrijf waar mensen met autisme werken is voorspelbaarheid van belang. Nu was er die onvoorspelbare gebeurtenis die iedereen uit balans haalde. Uit de onvoorspelbaarheid ontstond er iets moois.
Voor begeleider Julie, vertrouwenspersoon van Nick, was dit bijzonder heftig. ‘Maar je zag haar openbloeien en ze deed de juiste dingen’, zegt Bart. ‘We voelden ons ongelooflijk verbonden met elkaar. Daar hebben we echt het verschil gemaakt.’
” Er was geen stappenplan, er was niets voorbereid. Er was alleen maar ruimte voor elkaar.”
Iedereen kreeg de keuze om te blijven of om naar huis te gaan. Collega’s gingen spontaan aan de slag. Iemand maakte een herdenkingshoekje met een foto van Nick en een kaars. Een andere collega maakte een herdenkingsboek. Een andere maakte een tekening. Sommigen gingen naar huis.
Iedereen deed zijn ding en dat was ok. De verbondenheid was groot. Iedereen was er als mens en niet als ‘autist of de begeleider’. De rollen en hiërarchie vielen weg. De begeleiders creëerden ruimte waarin ieder op zijn manier kon rouwen.
‘Ik bewonder nog steeds hoe Kim, Julie, Esmée en Anneleen zorgden voor hun team’, vertelt Bart. Anneleen ging van thuis uit aan de slag en maakte een stappenplan over omgaan met rouw. Julie en Kim maakten tijd voor elke collega. Ook de periode nadien namen ze de tijd om met de medewerkers te praten. Om goed te kunnen voelen hoe het met hen ging. Hier krijgt alles een plaats. Hier mag je alles voelen, denken en jezelf zijn. Dat maakt TWERK zo krachtig en uniek.
Bart: ‘We hebben getoond dat onvoorspelbaarheid geen vijand hoeft te zijn voor mensen met autisme. Door tijd te nemen voor elkaar en stil te staan, ontstaat oprechte verbondenheid. We laten iedereen in zijn waarde. We hebben geleerd ruimte te geven aan leegte.’ Ook de periode nadien stonden ze regelmatig stil om te voelen. Op TWERK kan heel veel een plaats krijgen.
Hier maken zij het verschil. De leegte van Nick is er nog altijd. In deze leegte is voor Bart een hoop ontstaan.
Het verschil maken
Het verlies van Nick versterkte Bart in zijn kern. Het zorgde voor een confrontatie met Bart zijn missie en waarden. Om meer ruimte te geven aan leegte. In een wereld die alsmaar versnelt, wil ik trager gaan. Bart droomt van een wereld waar we ‘de tijd’ teruggeven aan mensen.
Bart heeft de hoop dat ASS meer aanvaard wordt in de samenleving. Dat iedereen een plaats krijgt. Ook al ben je anders. Dat iedereen erbij hoort. Dat we een alternatief moeten bieden aan de perfecte ‘onlinewereld’. Niet ok, is ook ok. Dit mag ook getoond worden.
Bart wil graag het verschil blijven maken samen met alle collega’s van TWERK. Hij droomt van een ‘auti-app’ als hulpmiddel voor families, scholen en werkplaatsen. Een app die helpt om mensen met ASS te begeleiden zodat ze beter begrepen worden.
Op die manier wordt de wijsheid van iedereen naar buiten gebracht.
Om ook in de buitenwereld het verschil te maken.
” Het is hier intens, maar als het moet kunnen we vertragen en tijd maken voor elkaar, daar maken wij het verschil.”
Het was een plezier om samen met Bart de tijd te nemen.
